Batavialand toont Swifterbantman in prehistorie van Flevoland

17-6-24. Archeologische topstukken en make-over van Swifterbantman in tentoonstelling over prehistorie Flevoland.

In Museum Batavialand is een nieuwe tentoonsteling te zien over hoe mensen 25.000 tot 2.500 jaar geleden in dit gebied leefden en welke rol het rijke landschap daarbij speelde. De expositie "Oud Land – Prehistorie van Flevoland" presenteert archeologische vondsten uit alle gemeenten van Flevoland. Daaronder zijn enkele topstukken zoals de schedel van een oeros uit Almere, 6200 jaar oud aardewerk en het skelet van een vrouw die hier 7000 jaar geleden leefde. De tentoonstelling wordt op vrijdag 14 juni geopend door Commissaris van de Koning Arjen Gerritsen. Spectaculair is de vernieuwde reconstructie van de Swifterbantman, die bij de opening van de tentoonstelling voor het eerst te zien is. De Swifterbantman kreeg een make-over op grond van nieuwe inzichten na recent DNA-onderzoek.
 

Voordat Flevoland bestond, was er de Zuiderzee, waar eeuwenlang schepen voeren en vergingen. Maar nog vóór die zee er was, was er land. Dit 'Oud Land' werd duizenden jaren geleden bewoond door mensen, en zij lieten sporen achter. De tentoonstelling neemt de bezoeker mee op reis door dit land en door de tijd, door de prehistorie van Flevoland vanaf het Paleolithicum tot aan de IJzertijd. 

Bijzondere aandacht gaat uit naar de Swifterbantcultuur (5000-3500 v.Chr.), een gemeenschap die toen al te maken kreeg met klimaatveranderingen. De bewoners van deze regio maakten namelijk de overgang van een jager-verzamelaarsbestaan naar een boerenbestaan. Het rijke landschap hier, vol water en natuurlijke hulpbronnen, speelde een cruciale rol daarbij. De tentoonstelling is zo ingericht dat bezoekers als het ware in een kijkdoos van de wereld van de Swifterbantmens terechtkomen. 

Nieuw DNA-onderzoek toont donkere huidskleur aan
Internationaal recent DNA-onderzoek heeft aangetoond dat die prehistorische jager-verzamelaars in Europa, en dus ook Flevoland, een donkere huidskleur en waarschijnlijk lichte ogen hadden. Dit geldt zowel voor Michelle, de vrouw wiens skelet is opgegraven bij Dronten en die aan het eind van het Mesolithicum leefde, als voor de mensen van de Swifterbantcultuur. Deze Swifterbantmensen hadden mogelijk een iets lichtere huid dan hun voorgangers, maar waren zeker niet wit. 

Maja d'Hollosy, Nederlandse archeoloog die gespecialiseerd is in gezichtsreconstructies, maakte eerder een reconstructie van een mannelijk skelet van de Swifterbantcultuur, bekend als de Swifterbantman. Speciaal voor deze tentoonstelling heeft ze deze reconstructie aangepast naar de nieuwste inzichten. Tineke Heise-Roovers, depotbeheerder van het Provinciaal Archeologisch Depot Flevoland, zegt over de make-over: "Wij vertellen geen sprookjes bij museum Batavialand, maar een wetenschappelijk verantwoord verhaal". Het is voor het eerst dat in Nederland een reconstructie is aangepast op basis van deze nieuwe inzichten. 

Topstukken tentoonstelling
De tentoonstelling presenteert archeologische vondsten uit elke gemeente van Flevoland. Daaronder zijn enkele topstukken, zoals de schedel van een oeros die is gevonden in Almere bij de rijksweg A27 en aardewerk van wel 6200 jaar oud. Ook is het skelet van een vrouw te zien – later Michelle genoemd - die ongeveer 7.000 jaar geleden in dit gebied leefde. 

Het verhaal van een dynamisch landschap
Tijdens de periode waarin de Swifterbantmensen hier leefden, was het gebied doorsneden met kreken, waar het goed toeven was van voor- tot najaar. Later, in de Bronstijd en IJzertijd, werd het land steeds natter en onbewoonbaar. Dankzij deze natte omstandigheden zijn er zoveel bijzondere objecten in de bodem van Flevoland bewaard gebleven. Ze vertellen het verhaal van dynamische mensen in een dynamisch milieu van klimaatverandering. Flevoland, ooit deel van het uitgestrekte Doggerland, transformeerde door de eeuwen heen van een drasland met moerassen naar de Zuiderzee.